Белдемше

 

 

Мамандардың пайымдауынша, «белдемше» аудармада: «бел» – бел, «дем» – тынығу, «емше/емші» – емші, белге демалу, емдеу дегенді білдіреді. Белдемше – кестемен әшекейленген бұралмалы киім. Ол салтанатты және кездейсоқ болуы мүмкін, бірақ әрқашан тек үйленген әйелдер көйлектің үстіне киеді. Алдыңғы жағы әдетте қызыл немесе күрең түсті қымбат барқыттан тігілген, бұл өмірлік энергия, әйел қуаты, денсаулығы, құнарлылығы және т. б. туралы идеяларға сәйкес келеді. Өз кезегінде белдемше ою-өрнегі сиқырлы күшке ие бола отырып, белдемшенің қорғаныш шеңберінің ерекше киелі қызметін күшейтті.
 

Белдемшені дәстүр бойынша әйелдің анасы жасаған, оның безендірілуінен қай рудан екені, әлеуметтік жағдайы, сондай-ақ иесінің шамамен жасын білуге болады. Белдемшені алғаш рет үш баланы дүниеге әкелген әйел киген, ал процестің өзі ғұрыптық дастарханмен қатар жүретін. Шақырылғандар міндетті түрде сыйлықтар әкеліп, бата-тілектерін айтқан. Егер кимешек кигізу кезінде ғұрыптық ас ененің талабы бойынша жасалса, белдемшені алғашқы киінуін тек иесінің өзі жасаған. Бұл әйелдің жаңа мәртебесін, яғни  толыққанды бәйбіше болуын меңзейтін.

.