Тірі үкінің қауырсындарынан жиналған ең күшті тұмарды қазақтар үкі деп атайды. Оны сәби бесігіне, домбыраға іліп, тақия бас киімге тігіп, бәйге алдында ат құйрығына тоқыған және т.б. Үкілі бас киімдерді тек қыздар мен келіндер ғана емес, сонымен қатар ерекше дарынға ие болған адамдар – бақсылар, сал-серілер, ақындар да киген. Қазақтардың үйлену салтында күйеу жігіттің туыстары қалыңдықтың сәукелесіне үкінің бір шоқ қауырсынын бекіту рәсімі – «үкі тағу» болған, содан кейін қызға құда түскен болып саналған (сырға тағу рәсімінің баламасы).
Этнографтар бұл тұмар туралы халықтық түсінік түнде ұйықтамайтын құстың өмір салтымен байланысты деп санайды: түнде зұлым рухтардың билігі кезінде үкінің қауырсындары олардың иесін немесе затын қорғайды. Үкінің қасиеттілігі әлемнің көптеген мәдениеттерінде кездеседі, ол көбінесе көріпкел, құдайдың хабаршысы, даналықтың жеткізушісі ретінде әрекет етеді. Мысалы, ежелгі грек құдайы Афинаның қасиетті серігі үкі болған.
Үкінің қауырсындары әртүрлі әрекет етеді: бойтұмар ретінде және иесінің мәртебесін белгілейтін белгі ретінде – баланың, қыздың, қалыңдықтың және киелі дүниенің өкілдері – бақсылардың, ақындардың және т.б.
