ӨЗЕН

 

 

Су көздерін (өзендерді) қастерлеу барлық дерлік мәдениеттерге тән және әлемнің әртүрлі аймақтарында кең таралған. Әлемнің үш бөлігін (Жоғарғы, Орта және Төменгі) байланыстыратын жол ретінде суды мифологиялық сәйкестендіру тән – ежелгі грек мифологиясындағы Стикс (немесе Ахеронт) өзені және үнді мифологиясындағы Вайтарани өзені. Судың ағындылығы тұрақтылық пен құбылмалылықты бейнелейді және бақсылар басқа шындыққа – жер асты әлеміне немесе жоғарғы әлемге дененің ауысуы үшін жоғары сиқырлы тәжірибелерде пайдаланды. Бақсылардың жолсеріктері су элементімен тікелей байланысты жануарлар немесе құстар екендігі байқалды: қазақтар мен алтайлықтарда және т.б. аққулар, қаздар мен үйректер. Осыған ұқсас мағыналарды қазақтардағы бұлақтардың дәстүрлі атаулары да қайталайды: жер астынан шығатын бұлақтар «Қара-Су», ал мұздықтардан ағып жатқан өзендер «Ақ-Су» деп аталды, мұнда судың қара түсі жер асты түсімен, ал ақ түс жоғарғы әлеммен байланысты.

.