Саз түркі натурфилософиясында киелі қасиетке ие. Оның қасиеттері адамзатқа ерте заманнан белгілі. Дүниежүзілік мәдениетте құдайларды бейнелеуге, ыдыс-аяқ пен басқа да құтыларды жасауға, сондай-ақ алғашқы қолдан жасалған тұрғын үйлердің құрылысына арналған алғашқы материал болды. Құдайдың адамды балшықтан жаратқандығы туралы түсініктер әлемнің барлық мәдениеттерінде кездеседі. Шумерде (б.з.д. IV-III мыңжылдықтар) адамды қалай жасау керектігін ойлап тапқан құдіретті Су құдайы Энкиге сенген, ал Нинмах құдайы мен Туу құдайы адамды ғана емес, оның тағдырын да саз балшықтан мүсіндеді. Ежелгі Мысырдың құнарлылық құдайы Хнум адамды көзеші дөңгелегіндегі балшықтан жаратқан. Түркі мәдениеті адамның саздан жасалуы туралы жалпы әлемдік түсініктен ерекше бірегейлігімен ерекшеленеді. Ол бойынша адам денесі саздан, судан қан, атмосферадан өкпе, оттан жылу, ал тәңірлік эзотериктер сазды оттың тығыз түрі деп түсіндірді.
Кез келген дәстүрлі мәдениеттің қолөнер құбылысы адам денесінің саз балшықтан жасалуының ғарыштық сюжетінің мифопоэтикасын сақтайды және кез келген сазды затты, мейлі ол ыдыс-аяқ болсын, мейлі басқа нәрсе болсын жасау процесінде жер кеңістігіне проекцияланады. Бұл нышандық түрде Жаратылыс әрекетін және шебер қолөнершіні Жаратушының рөлінде бейнелейді.
