«Қарға тұяқ»

 

Қарға бейнесі көптеген халықтардың мифтерінде орталық кейіпкер болып табылады: оның қызметі алғашқы жаратылыспен байланысты, ол жарық пен аспан денелерін, жерді, адамдар мен жануарларды және т. б. жасайды. Шамандықта ол пайғамбарлықты бейнелейді және оракул жануар ретінде қарастырылады. Еуропалық дәстүрде қарға жағымсыз белгілерді, бақытсыздықты білдіреді.
 
Қазақтың зооморфтық ою-өрнегінің бай әлемінде түрлі бейнелеу нұсқалары бар қарға тұяқ өрнегі ерекше орын алады. Түркі мәдениетінде қарға Демиург пен айлакер, алғашқы баба және дүниелер арасындағы делдал мәртебесіне ие. Ол Тәңірдің адамзатқа берген алғашқы сыйы – Күннің шығуын бейнелейді және «таңды қарсы алған алтын қарға» деп аталды. Әлемге өлім әкелген Қараңғы дүниенің иесі Ерлікпен байланысты. Қарға өлмейді және Ғаламдық ағаш – Бәйтеректің деңгейлері арасындағы делдал болып табылады. Сондықтан өлім мен өлместік туралы пайымдаулар қарға бейнесімен байланысты.
 
Көптеген түркі халықтары үшін ол арғы тегі, рулық тотемі. Якуттарда қарға ұсталардың арғы тегі және жебеушісі болып табылады. Мәдениеттанушы З. Наурызбаева «ұс, ұста», яғни темір ұстасы, шебер деген термин құс атауынан бастау алады деп санайды.
 
«Қарға тұяқ» ою-өрнегі қуатты тұмар болып саналады және дәстүрлі тоқыма бұйымдарында бейнеленеді

.